Edukia (aurrez aurrekoa eta online)

Bere lehen hiru mendeetan, opera mendebaldeko kulturaren ikuskizun nagusia izan zen. Baina, aurreko mendeko hasierako hamarkadetan, zinemak protagonismoa kendu zion azkenean. Garai nahasi bateko gorabeheren menpe, opera eztabaidatzen hasi zen iraganeko genero bat izatearen artean, proposamen pertsonal berritzaileekin puntualki ondua, edo genero literario eta musikalki orainaldian ainguratua. Dilema hori erabat konpondu ez dela dirudien arren, oraindik ere ikusle asko erakartzen ditu bere errepertorioaren edertasunak eta aniztasunak, bere interpreteen kalitate ukaezinak, eta eszenaratze batzuen ikusgarritasunak – probokazioa ere eragiten du –.

Sarrera (1. saioa)

• Ikastaroaren edukien aurkezpen xehatua.

Greziar antzerkia eta humanismoa (2. saioa)

• Greziar antzerki klasikoaren ezaugarri esanguratsuenak aztertzea, opera-erreferente gisa duen eginkizuna ulertzeko.

Operaren sorrera (3. saioa)

• Genero berria eta haren hastapenak: esperimentu estetikoa Florentzia eta Mantuako gorteetan, masa-fenomenoa Veneziako kanaletan.
• Arrakastaren arrazoiak eta beste drama- eta musika-genero batzuetatik bereizten duten ezaugarriak.

Opera barrokoa. 1650-1750 (4. eta 5. saioak)

• Formak kristalizatu egiten dira eta gaiak araupetu.
• Operak arrakasta du Europa osoan, eta italiera musika-hizkuntza nagusi gisa sendotzen da.
• Castrati eta Prime Donne publikoaren alde lehiatzen dira.
• Opera serioa eta opera bufa jaiotzen dira, bi ikuskizun mota, publiko propio batekin eta errealitatearen ikuspegi desberdin batekin.
• Eguzki Erregearen gortean tragédie lyrique gailentzen da, alternatiba liriko-dramatiko frantses garbia, non dantzak eta abesbatzek protagonismo berezia duten.

Opera klasikoa. 1750-1800 (6. saioa)

• Opera serioaren pixkanakako fosilizazioak lehen eraberritze saiakerari bide ematen dio, opera bufa modelo sotilagoetarantz eboluzionatzen ari den bitartean.
• Musikagileek eta libretistek sormen askatasun handiagoa aldarrikatzen dute, gorespen sentimentalaren eta iraultzaren aurreko asalduraren giroan.
• Italieraz bestelako ereduak sendotzen hasi ziren.

I. 1800-1848 opera erromantikoa (7. eta 8. saioak)

• Burgesiaren garaipen sozio-politikoarekin, opera «demokratizatu» egiten da, eta egungo ereduaren antza hartzen hasten da – bere kontraesan guztiekin –.
• Bel canto, grand opera, comique opera eta zartzuela edo opereta bezalako genero "txikiagoen" sendotze unea da.

Opera erromantikoa II. 1848-1890 (9. eta 10. saioak)

• Nazionalismoa eta identitate-borrokak operara iristen dira.
• Eredu verdiarrak italiar risorgimentuarekin bat egiten duen bitartean, wagneriarrak iragan mitiko bat aldarrikatzen du, eta, aldi berean, kontinente osoko errealitate musikal eta kulturala tenkatzen du. Prusiaren aurkako porrotaren ondoren, musika frantsesak aukera berriak bilatzeari ekingo dio.

Opera abangoardietan (11. eta 12. saioak)

• Tonalitatearen hausturarekin, opera-generoa dibertsifikatu eta atomizatu egiten da. Proposamen kontinuistak abangoardistagoekin tartekatzen dira, eta publikoak gogo ezberdinez hartzen ditu.
• Alemaniak, Frantziak eta Italiak hartu dute ekimena.
• Sobietar Batasunean eta Alemanian, botere politikoa jarduera artistiko eta musikala ideologikoki kontrolatzen hasi zen, lehenengo jazarpenei eta konfinamenduei bide emanez. Hollywoodek gogo handiz hartzen ditu garaiko konpositore garrantzitsuak.
• Errepublikari lotutako musikari espainiarren diaspora hasten da.

Opera 1945etik aurrera (13. eta 14. saioak)

• Aro zail eta kontraesankor bat hasten da Opera sortu berriarentzat.
• Antzokien programazioa iraganeko tituluekin elikatzen da nagusiki, eta, aldi berean, abeslari, zuzendari eta orkestren «espezializazio» estilistikoa areagotzen da.
• Eszena-zuzendarien erregealdia hasten da.
• Ekoizpen historizisten eta eszena-muntaia apurtzaileenen gorakada handia.
• Programazio berrien aldeko apustua egiten duten jaialdiak sortzen dira (Glyndebourne edo Aix-en-Provence), eta antzoki handiek publiko zabalago batengana iristen saiatzen dira, beren ekoizpenak grabatuz edo streaming bidez emanez.

Musika eta testua (15. saioa)

• Libreto motak, horien abantailak eta eragozpenak.
• Libretisten eta konpositoreen arteko tirabira nagusiak, eta haien kolaborazio arrakastatsuenak. Konpositore-poetaren irudia agertzen da.

Ordutegia, iraupena eta lekua
Kordoi Etxean (Aiztogile kalea 24) edo online, asteazkena 09:30etatik 11:00etara. 2023ko urriaren 4tik 2024ko otsailaren 7ra
Jaiegunak:

• Azaroak 1
• Abenduak 6 eta 27
• Urtarrilak 3

Prezioa

40€

Alejandra Spanuolok emana, Mezzosoprano bakarlaria, Kantuko titulu profesionala (1966ko plana) eta teknikan eta interpretazioan espezializatua.

Ikastaroa gaztelaniaz emango da, eta prestakuntza bertaratua izango da, eta aukera egongo da: «Online».

Modalitate presentzialak ikus-entzunezko euskarria izango du (PowerPoint-eko aurkezpena, unean-unean adibide musikalekin ilustratua), edukien azalpena atseginagoa eta ulergarriagoa izan dadin.

«Online» modalitatea Google Meet plataformaren bidez emango da (izena ematen duten pertsonek posta elektroniko bat jasoko dute, esteka batekin, ikastaroko saioaren egunean eta orduan konektatzeko). Ikastaro honetan sartzeko gutxieneko baldintzak Interneterako sarbidea (mugikorra, tableta, ordenagailu bat), kamera eta mikrofonoa dituen gailu bat dira.